پنجاه و نهمین شماره فصلنامه علمی الهدی توسط مرکز مطالعات حوزوی الهدی منتشر شد . با توجه به هم زمانی انتشار این نشریه با سالگرد شهادت آیت الله شهید محمد باقر صدر این شماره از نشریه به مقالاتی پیرامون اندیشه این شهید بزرگوار اختصاص دارد . مهمترین موضوعات و مقالات منتشر شده در این شماره از نشریه به شرح زیر می باشد :
الف. گفتار امام خامنهای: «اسرائیل نه یک کشور، که یک پادگان تروریستی علیه ملّت فلسطین و دیگر ملّتهای مسلمان جهان است.»
این گفتار امام خامنهای، تعریفی از هویّت رژیم غاصب صهیونیستی است. ایشان در سخنرانی خویش واقعیّت موجودیّت اسرائیل، خطر او بر امّت اسلامی، وظیفۀ امّت اسلامی و بایستههای رفتاریاش در برابر اسرائیل و ناگزیری تلاشهای دستهجمعی امّت اسلامی بر ضدّ این دشمن مشترک خطرناک را توصیف کردهاند. دلیل پرداختن به این گفتار امام خامنهای، حمایت و پشتیبانی مجلّه از مجاهدت ملّت فلسطین بر ضدّ اشغالگران صهیونیست است.
ب. مقالهای با عنوان: «الجمهوریة الإسلامیة الإیرانیة والتعامل مع الشعوب الإسلامیة فی العالم» (جمهوری اسلامی ایران و تعامل با ملّتهای مسلمان جهان)؛ نوشتۀ دکتر انور ابولحیه
نویسنده در این پژوهش، به نقش جمهوری اسلامی ایران در بیداری و خیزش ملّتهای اسلامی به سوی رهایی از بردگی فکری و دنبالهروی از غرب، نقش ایران در حمایت از مسلمانان و اندیشۀ اسلامی و نقش جمهوری اسلامی در شناساندن هویّت اسلامی خویش به ملّتها و اینکه انقلابی اسلامی است به رهبری امام خمینی(ره) و امام خامنهای(حفظه اللّه) میپردازد که انقلاب را به حکومت و حکمرانی تبدیل کردند و دفاع از اسلام را بر عهده گرفتند و راه و روش خویش در دفاع از اسلام و مسلمانان را تغییر ندادند. پژوهشگر همچنین، از نقش جمهوری اسلامی در حمایت از ملّت فلسطین بر ضدّ رژیم اشغالگر صهیونیستی که دست به اشغال این سرزمین زده، سخن میگوید.
ج. «الدولة فی فکر الشهید الصدر» (حکومت در اندیشۀ شهید صدر)
در این محور از مطالب مجلّه، با هدف احیای نقش شهید صدر و اندیشۀ ایشان و در همبستگی با تلاشهای جمهوری اسلامی در زمینۀ احیای میراث اندیشۀ اسلامی و اندیشۀ سیاسی شهید صدر و تلاشهای ایشان، پژوهشهای ذیل آورده شده است:
1. «نظریّة الدولة الإسلامیة فی فکر الشهید الصدر» (نظریّۀ حکومت اسلامی در اندیشۀ شهید صدر)؛ نوشتۀ دکتر نوری حسان الکاظمی
پژوهشگر در این مقالۀ پژوهشی خود، با استفاده از تألیفات و موضعگیریهای شهید صدر، تلاش خستگیناپذیر ایشان را برای برپایی حکومت اسلامی بررسی کرده است. آن اندازه که شهید صدر در زندگی علمی خویش با تلاشهای فکری و موضعگیریهایش به دنبال برپایی حکومت اسلامی بوده، به دنبال مرجعیّت در فقه و اصول نبوده است. این واقعیّت، در این نوشتۀ پژوهشگر که از کتابهای شهید صدر و نوشتههای او در مجلّات اسلامی بهره برده، به خوبی هویداست. حمایت شهید صدر از جمهوری اسلامی ایران و فرستادن نوشتهای برای ایران دربارۀ مبانی قانون اساسی اسلامی نیز، گویای همین واقعیّت است. دلیل آنکه شهید صدر تحت شکنجۀ رژیم لائیک بعثی قرار گرفته بود نیز، همین ایستادن در کنار حکومت و انقلاب اسلامی ایران بود و هموست که با ایمان و باور به حکومت امام خمینی(ره) فرموده بود: «در خمینی ذوب شوید، همانگونه که او در اسلام ذوب شده است!»
2. «العقیدة ودورها فی بناء الدولة الإسلامیة عند الشهید الصدر» (عقیده و نقش آن در تشکیل حکومت اسلامی از دیدگاه شید صدر)؛ نوشتۀ دکتر عقیل صادق الاسدی
نویسندۀ این مقاله بر این نکته متمرکز شده که شهید صدر(ره) به دنبال تشکیل یک حکومت اسلامی به هر شکلی نبوده؛ بلکه حکومت اسلامی از دیدگاه او باید دربردارندۀ عقیدۀ اسلام ناب محمّدی و همراه با اجرای مفاهیم و معارف قرآن و شریعت اسلام شامل عبادات و معاملات بر همان سبک و سیاق حکومت اسلامی باشد که شهید صدر آن را تشکیل داده است. آنگاه نویسندۀ این مقاله، به دیدگاه شهید صدر دربارۀ ولایت فقیه، تقابل با رژیمهای لائیک و غربی و اجرای شریعت اسلام پرداخته است.
3. «فکر الدولة السیاسی عند الشهید الصدر» (اندیشۀ سیاسی حکومت اسلامی از دیدگاه شهید صدر)؛ نوشتۀ دکتر عبدالرزاق رحیم صلال
پژوهشگر این مقاله دربارۀ نقش شهید صدر در تعیین مبانی قانونگذاری زیربنای تجربۀ انقلاب اسلامی در عراق و ایران سخن میگوید و با دلیل و استدلال، توانایی اسلام برای سعادتمندی عموم جوامع بشری و خصوصِ جوامع بشری مسلمان را شرح میدهد و تأکید میکند که رویکرد اسلام ناب محمّدی و رویکرد اهلبیت(علیهم السلام) عدالت را تحقّق میبخشند. در این پژوهش با توجّه به مباحث علمی شهید صدر ثابت شده که اسلام و قوانین آن دربردارندۀ اصول و مبانی حکمرانی است. در پژوهش دکتر عبدالرزاق با استفاده از اظهارات و دیدگاههای شهید صدر دیدگاه غرب ردّ شده که قائل به این است که اسلام دربردارندۀ قوانینی در خصوص برقراری حکومت نیست.
4. «المقاصد فی فقه الدولة عند الشهید الصدر» («مقاصد» در فقه حکومتی از دیدگاه شهید صدر)؛ نوشتۀ استاد عبدالرحیم الحصینی
نویسندۀ پژوهشگر این مقاله در ابتدا فقه و قوانین ویژۀ فقه شیعی را آورده که به ولایت فقیه و حکومت اسلامی حتّی در دوران غیبت تصریح میکند و سپس به نقش شهید صدر در حمایت از انقلاب و حکومت اسلامی پرداخته است.
5. «السیاسات الأمنیة فی مشروع الدولة عند الشهید الصدر» (سیاستهای امنیّتی در پروژۀ حکمرانی از دیدگاه شهید صدر)؛ نوشتۀ استاد نعمه العبادی
نویسنده دربارۀ سخنان شهید صدر در زمینۀ چگونگی تفسیر و تحلیل اصول و مبانی امنیّتی سخن گفته که پیامبر اکرم و امام علی(علیهما السلام) در دوران حکومت خویش برای حفظ امنیّت و مقابله با منحرفان از اسلام و دفاع از حکومت اسلامی حکومت خود را بر آنها استوار کرده بودند؛ به ویژه آنکه حکومت اسلامی و مکتب اسلام با چالشهای زیادی، از جمله چالش امنیّتی روبهرو میشود. در این بخش، نویسنده از تجربۀ حکومت اسلامی ایران در پیشرفت امنیّت و سلاحها و نیروی بازدارندگی بر ضدّ اشغالگری سخن به میان آورده است. شهید صدر از این نظریّه حمایت میکند؛ چراکه از دیدگاه او، اسلام تا زمانی که سیستم امنیّتی پیشرفته، ارتش و اسلحه نداشته باشد نمیتواند از ملّتها و کشورها حمایت کند.
د. اندیشه و فرهنگ
در این محور به موضوعات فرهنگی شامل تفسیر قرآن، ادبیات اسلامی از دیدگاه اهلبیت(علیهم السلام)، شرح روشها و رویکردهای تفسیر قرآن کریم و تلاشهای شیعه در این زمینه در دو حوزۀ علمیّۀ نجف اشرف و قم پرداخته شده است. این موضوعات عبارتاند از:
1. «آل البیت(علیهم السلام) فی شعر دعبل الخزاعیّ» (اهلبیت در شعر دعبل خزاعی)؛ نوشتۀ شیخ فاروق محمود الحبوبی
2. «اتجاهات المناهج المعاصرة فی الدراسات القرآنیّة» (رویکردهای روشهای معاصر در پژوهشها و مطالعات قرآنی)؛ نوشتۀ شیخ عدنان القریشی
3. «قراءة نقدیة لمشروع التفسیر التداولی» (خوانش انتقادی از پروژۀ تفسیر کاربردشناسانۀ قرآن)؛ نوشتۀ استاد حکمت الخفاجی
نظر شما